ปรมัตถสัจจะ คือ ความจริงโดยปรมัตถ์ ความจริงขั้นสูงสุด
หลวงพ่อเทียน จิตฺตสุโภได้ประกาศให้โลกรับรู้ว่าท่านได้พบ ได้เห็น ได้เข้าใจ ได้สัมผัสปรมัตถธรรมด้วยญาณปัญญาจากการที่ท่านได้เจริญสติแบบเคลื่อนไหวด้วยความรู้สึกตัว และรู้เท่ารู้ทันจิตใจที่มันนึกคิดทุกครั้ง จนเกิดปัญญา เห็น รู้ เข้าใจ สัมผัสอารมณ์ปรมัตถ์เป็นลำดับดังนี้คือ
- วัตถุ-ปรมัตถ์-อาการ
- โทสะ โมหะ โลภะ
- เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
- กิเลส ตัณหา อุปาทาน กรรม
- ศีล ศีลขันธ์ สมาธิขันธ์ ปัญญาขันธ์
- ความสงบแบบสมถะ และความสงบแบบวิปัสสนา
- การทำดี พูดดี คิดดี เป็นบุญอย่างไร การทำชั่ว พูดชั่ว คิดชั่ว เป็นบาปอย่างไร ถ้ามีสวรรค์ - นรกจริงๆ จะไปสวรรค์ หรือ นรก ชั้นไหน
- พบสภาวะอาการเกิด - ดับ
การได้พบสภาวะอาการเกิด-ดับซึ่งเป็นสภาวะธรรมขั้นสูง ทำให้หลวงพ่อเทียน จิตฺตสุโภเข้าถึงการรู้แจ้ง เห็นจริงกฏของธรรมชาติตามความเป็นจริง มันจึงถูกเรียกว่า “ปรมัตถสัจจะ”
การรู้จักลักษณะ เหตุที่เกิดขึ้น ความดับสนิท และวิธีปฏิบัติเพื่อให้ถึงความดับสนิทของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นการพบ เห็น เข้าใจ สัมผัส ปรมัตถธรรมขั้นสูงสุด ที่ทำให้เข้าถึงพระนิพพาน
การเจริญสติให้มีความรู้สึกตัว เป็นมรรค
การเห็น รู้ เข้าใจ ปรมัตถสัจจะ เป็นผล
ถ้าไม่ได้พบสภาวะอาการเกิด-ดับ ก็จะไม่สามารถพบ เห็น เข้าใจ สัจจธรรมขั้นสูงสุดและปรมัตถสัจจะ นั่นคือ อริยสัจ ๔ และ "ความลับ" ของขันธ์ ๕
ดังนั้น ปรมัตถสัจจะจึงเป็นเรื่องสำคัญยิ่ง ที่ผู้ปฏิบัติจะต้องเห็น รู้ เข้าใจ เพื่อให้เข้าถึงพระนิพพานและการรู้แจ้ง
อัญชลี ไทยานนท์
๓ ธันวาคม ๒๕๕๓